6 april
Met heerlijk voorjaarsweer vertrekken we uit Kambara en deden een lengtemeting in het dorp Iwamutsimura. Genieten van een prachtig uitzicht op de berg Fuji waarvan een derde met sneeuw bedekt is. Worden over de nog tamelijk gezwollen Fusigawa rivier gezet in eigenaardige vaartuigen die zeer hoge wanden hebben, waar ik zelfs de bovengenoemde bijvrouw van de landheer van Satsuma die slechts vergezeld werd door haar kamermeisje, passeerde terwijl ze instapte in haar norimono. Vrouwen om van te houden. Ik neem de vrijheid om door mijn kumakits, mijn aardige bediende, de dame een handvol ringen en haarversierselen aan te laten bieden, die ze met genoegen aanneemt, terwijl ze haar bediende vraagt een tegengeschenk te geven.


Fujigawa en de berg Fuji, uit Nippon

Op de linkeroever van de Fusigawa, waar zich geleidelijk de voet van de beroemde Fuji verheft, deed ik een meting met mijn sextant die een hoogte van 8º44” aangaf. De afstand naar de top vanaf het dorp Motoitsiba over de zigzag slingerende weg wordt aangegeven als …. Japanse mijlen. De top die nu eens bedekt is met wolken, dan weer helder schittert door de sneeuw, was doorgaans toch lager als de wolken aan de horizon. In het westen en het zuiden ging de berg over in een tamelijk uitgebreide vlakte die rijk was aan vruchtbare rijstvelden. doorsneden door de landweg, waar we ons naar een oud gebruik bij het dorp Mtoitsiba in een daarvoor bestemde boerderij een weliswaar armoedige omgeving, maar met rijke gastvrijheid, de nationale karaktertrek van de Japanners, verfristen met reeds klaargemaakte gerechten en met uit de sneeuw van de Fuji bereidde sake (die net zo bevroren was als onze eigen sake). We zetten onze reis naar Josiwara voort door enkele onbeduidende dorpjes waar wij het middagmaal gebruikten. Oude vrienden van de Hollanders waaronder de lijfwacht van de prins van Nakats, die grote weldoener van de Hollanders. waren hier naartoe gekomen om ons te verwelkomen.


Ardisia japonica

Hier hoorde ik, dat er in Hara een zeer beroemde botanische tuin was. Daarom ging ik met Dr. Bürger te voet vooruit om deze tuin wat op ons gemak te kunnen bezichtigen. We kwamen langs een meer aan de voet van de berg ……? -- en bereikten na enige uren de beroemde tuin. Inderdaad is dit de mooiste en rijkste tuin aan sier gewassen, naar Japanse smaak verzameld en geordend, die ik hier in dit land tot nu toe gezien heb. Bij de ingang verheffen zich op houten terrassen en aparte stenen in bloempotten kunstig tot dwergen gevormde sparrenboompjes. De zo geliefde Armeniaceen, Kersen, Pyrus japonica en Pyr. Baccat.


Chaenomeles japonica

Primula’s, Asarum, orchideeën stonden in geregelde rijen op de grond. Hier een groep azalea’s—daar Camelia’s en Sasankwa, die kleine, uit steen gehouden, met Gardenia radicans en varens overgroeide kweekvijvers met goud karpers beschaduwden. – (verdere uiteenzetting) – De meest geliefde overblijvende tuin- en siergewassen, zoals pioenrozen, lelies, primula’s, Chrysanthemum, Lychnis soorten, waren in afzonderlijke bedden geplant en hier en daar zag men eenjarige gewassen opkomen.


Lychnis coronata Thunb. ex Murray, uit Flora Japonica

Ontelbare mooie soorten en ondersoorten van de esdoorn vormden prachtige heggen die zich door de bladeren die net aan het uitkomen waren, in veelvoudige kleurschakeringen toonden. In het midden van de tuin stond een mooi tuinhuisje met aan de zijkanten trappen van hout en steen waarop bloempotten met de zeldzaamste planten waaronder Andromeda’s, Nandia’s, Ngaeya’s en dergelijke te zien waren. Ook was er een winterhuis waarin ook nu nog een rijke verzameling van Bladhia’s, Orontium, Asarum, opgekweekt in Liukiu, beschermd werden tegen de kou. In een andere richting leidde een wandelbos met eiken, Taxus, Cypressen,Thuja’s, kersen en Armeniaceen, naar een elegant en comfortabel prieeltje, dat omgeven door de meest geliefde struiken en bomen in ieder jaargetijde een aangenaam verblijf verschafte. Tegen de avond komen we aan in Numats waar we overnachtten.


Acer