We hadden nog maar net het bericht ontvangen dat men op geen enkele manier over de fusigawa rivier kon komen en dat zelfs de vrouw van de landheer van Satsuma en de bagage van een andere vorst in plaatsjes in de buurt wachtten op het afnemen van de waterhoogte, en we waren net bezig met het op orde brengen van onze naturaliën en dierenhuiden en met het vullen van de barometer om hier op het zeestrand niet ver van de voet van het Fakoni gebergte waarvan we de hoogte wilden onderzoeken, enkele metingen te doen, toen we te horen kregen dat onze gezant aandrong op een spoedig vertrek. Hoewel de Japanners veel bezwaren naar voren brachten, moesten we na een half uur hals over kop opbreken voor een nauwelijks drie mijl lange reis naar het dorp Kamberra, want verder konden we in geen geval, en zo verloren we onze kostbare tijd.
We trokken op de bergweg door de dorpen Kurasawa en Teraomura, waar men in de meeste huizen papier maakte uit Daphne papyrifera.
Edgeworthia chrysantha Lindl (Daphne papyrifera), collectie NHN
Veel plaatsen in deze bergstreek waren beplant met deze mooie en nuttige plant: men teelt ze op uit zaad. ’s Winters worden de grootste stengels dicht bij de wortels afgesneden en ontdaan van der Schälfe voor het vervaardigen van het papier. Deze wordt dan op dezelfde manier als het papier van de moerbeiboom gereinigd en toebereid en slechts met rijstwater en Manihot wortel gebonden. Hier zag ik zelf papiermakers [aan het werk]. In een langwerpige vierhoekige kast genaamd kamifume werd de melkkleurige zeer verdunde massa bewaard. Met een schepmachine, die lijkt op de Europese, waarvan de bodem gemaakt is van dunne bamboelamellen die met tussenruimten van ongeveer anderhalve duim breed zijn doorvlochten met fijn bindgaren. Na het omroeren van de massa, dompelde de arbeider dit gereedschap (su[?]…), onder en liet de papierbrij er nogmaals over- en aflopen totdat de gewenste dikte van de opgevangen massa is bereikt. De bewegelijke rand van de schepmachine wordt er dan afgenomen en de bamboemat wordt omgekeerd zodat de papiermassa onder komt te liggen. De bamboemat blijft zo enkele minuten liggen, waarin het natte papierblad door zijn eigen gewicht er van scheidt – . Zo worden in de loop van het werkproces de vellen papier op elkaar gestapeld, die daarna onder druk gezet worden door een er bovenop gelegde plank die met een steen verzwaard wordt. Hierna worden de vellen er een voor een behoedzaam afgenomen en door middel van een ook uit bamboe gemaakte borstel –een strijker – (hake genoemd) platgestreken op gladde sparrenplanken en in de zon gedroogd. De kant van het papier die op de plank vastgeplakt zit wordt het gladst. De houtnerf structuur van de plank is er heel dun in afgedrukt. Er is een opvallend groot contrast tussen de eenvoudige bereidingswijze van het papier zoals dat hier gebeurt en de ingewikkelde fabrieksmatige Europese bereidingswijze. Het hier naar verhouding grote verbruik van papier is alleen maar mogelijk omdat van de kunst van het maken van papier door de in principe eenvoudige techniek zo algemene verbreid is.
NB Over de Okitsu rivier hadden de Japanners haastig een brug geslagen met zware bokken (zoals bij de steigers die gebruikt worden door metselaars), waarover dikke planken werden gelegd. De op- en afgang worden gevormd door een dam gemaakt van zakken met stenen. Ik dacht dat in geval van nood ook de Ooigawa en andere grote rivieren op deze manier overgestoken zouden kunnen worden.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten